Golfstaten zetten infrastructuur voort nu vroege adoptie momentum krijgt
De regio van het Midden-Oosten en Noord-Afrika (MENA) bevindt zich nog in de beginfase van elektrificatie, maar het momentum neemt duidelijk toe. Volgens Roland Berger EV-laadindex 2025Saoedi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar hebben hun scores het afgelopen jaar allemaal verbeterd, dankzij door de overheid geleide infrastructuurprogramma's en een groeiende publieke belangstelling.
Hoewel de regio nog steeds laag scoort op het gebied van elektrische autopenetratie – slechts 4 procent van de nieuwe autoverkopen in 2024 – wordt de basis voor groei gelegd door top-down investeringen en integratie in bredere nationale transformatieplannen. Hieronder vallen Saudi Vision 2030, de Net Zero-strategie van de VAE en smart city-kaders in Doha en Dubai.
"Opladen van elektrische voertuigen is een belangrijk onderdeel van de nationale transformatieagenda's van talloze landen in het Midden-Oosten", aldus het rapport van Roland Berger, dat opmerkt hoe het wordt ingebed in "slimme stadsplanning, luxe onroerend goed en de doelstellingen van Vision 2030".
Hoe presteert de MENA-regio in vergelijking met andere regio’s?
De MENA-regio is wereldwijd gezien nog steeds een markt met een lage penetratiegraad. Elektrische auto's waren in 4 goed voor slechts 2024 procent van de nieuwe autoverkopen in de regio, tegen 2 procent in 2023. Landen zoals de VAE en Saoedi-Arabië zien echter nu de snelste jaar-op-jaar groei in de index, zij het vanaf een laag niveau.
Dit staat in contrast met meer ontwikkelde regio's zoals Europa of China, waar de acceptatie van elektrische voertuigen in sommige markten stabiliseert of zelfs afneemt. De index laat zien dat, hoewel de verkooppenetratie in de Golfregio laag blijft, de laadinfrastructuur snel groeit en de gebruikerstevredenheid hoog is.
"Saoedi-Arabië, Qatar en de VAE bevinden zich allemaal nog in de beginfase van elektrificatie en staan nog steeds onderaan onze ranglijst. De score van elke markt is echter gestegen naarmate de vooruitgang versnelt", aldus het rapport.
Focus op infrastructuur boven volume
In plaats van te wachten tot de consumentenvraag organisch stijgt, geven overheden in het Midden-Oosten en Noord-Afrika prioriteit aan infrastructuur als katalysator. In Saoedi-Arabië steunt het Public Investment Fund nationale aanbieders Electromin en EVIQ bij de uitrol van een landelijk laadnetwerk, in samenwerking met lokale OEM's zoals Lucid en Ceer. Ook het Chinese BYD heeft zich bij het ecosysteem aangesloten om de ontwikkeling van laadinfrastructuur te ondersteunen.
In de VAE breidt de Dubai Electricity and Water Authority (DEWA) zijn EV Green Charger-initiatief uit en streeft naar meer dan 1,000 openbare laadpunten tegen eind 2025. Dubai biedt momenteel meer dan 700 openbare laadpunten in winkelcentra, langs snelwegen en in belangrijke woonwijken.
Publiek-private partnerschappen stimuleren snelladen bij winkelcentra, snelwegen en woontorens, waarbij laders van 150–350 kW de norm worden, zo legt het rapport uit.
De bestaande veerkracht van het elektriciteitsnet in de regio is een strategisch voordeel. De hoge beschikbaarheid van energie en betrouwbare netcapaciteit maken snelle installatie van krachtige laadpunten mogelijk zonder de elektriciteitsvoorziening te destabiliseren.
Bestuurders en laadvoorkeuren
Uit het onderzoek van Roland Berger blijkt dat de meeste elektrische autogebruikers in de Golfstaten regelmatig rijden, vaak over lange afstanden. In het Midden-Oosten en Noord-Afrika gaf 57 procent van de gebruikers aan jaarlijks 10,000 tot 20,000 kilometer te rijden, en nog eens 25 procent rijdt meer dan 20,000 kilometer per jaar. Dat cijfer is hoger dan het wereldwijde gemiddelde.
Dit maakt laadinfrastructuur eerder een praktische zorg dan een luxe. Hoewel 58 procent van de automobilisten in de Golfregio toegang heeft tot privélaadpunten, vindt bijna de helft van alle laadbeurten in de regio nog steeds buitenshuis plaats – een van de hoogste percentages wereldwijd.
Gedeelde laadpunten in appartementencomplexen, winkelcentra en stations langs de snelweg worden veel gebruikt. In Saoedi-Arabië bijvoorbeeld laden BEV-gebruikers zoals Omar (geprofileerd in het rapport) doorgaans op het werk, in gedeelde garages of op snelwegen.
Het sentiment rond publieke heffingen is sterk
De MENA-landen scoren hoog op het gebied van gebruikerstevredenheid over openbare laadpunten. In het onderzoek gaf 94 procent van de gebruikers in Saoedi-Arabië en 95 procent van de gebruikers in de VAE aan "zeer tevreden" of "redelijk tevreden" te zijn met de ervaring met openbare laadpunten.
Wat de waargenomen verbeteringen betreft, gaf 97 procent van de Qatarese gebruikers en 95 procent van de Saudische gebruikers aan dat openbaar opladen steeds gemakkelijker wordt. Dat is gunstig vergeleken met het wereldwijde gemiddelde van 89 procent en overtreft ruimschoots het sentiment in meer ontwikkelde maar trager ontwikkelende markten zoals Japan (63 procent) of Italië (iets minder dan 50 procent).
De tevredenheid over de laadsnelheid is ook hoog. In Qatar en Saoedi-Arabië zegt 59 procent van de gebruikers dat openbare laadpunten snel genoeg zijn. Dit is gelijk aan of hoger dan de tevredenheidscijfers in de VS en Duitsland, waar de netwerken ouder maar uitgebreider zijn.
"Landen in het Midden-Oosten en Noord-Afrika en Azië hebben de grootste vooruitgang geboekt, vooral relatief jonge markten zoals Maleisië, Singapore, Thailand en de GCC-landen", aldus het rapport.
Toegang tot thuislaadpunten en trends
De toegang tot thuisladen verbetert, maar blijft een belemmering voor sommige automobilisten in het Midden-Oosten en Noord-Afrika. 52 procent van de gebruikers heeft een eigen privélader, maar nog eens 19 procent maakt gebruik van gedeelde semi-privéladers, zoals die in woongebouwen. Bijna één op de drie automobilisten heeft helemaal geen toegang tot thuisladen, volgens de Index-enquête.
Dat maakt openbare infrastructuur nog belangrijker, vooral in dichtbevolkte gebieden. Tegelijkertijd lopen de MENA-landen voorop in de installatie van krachtige thuisladers. In Saoedi-Arabië heeft 35 procent van de thuisladers een vermogen van 22 kW of hoger, het hoogste percentage wereldwijd.
Slimme laadtechnologieën winnen terrein. Ongeveer 22 procent van de thuisladers in het Midden-Oosten en Noord-Afrika beschikt over prijsgebaseerde optimalisatie of tijdgestuurde planning, vergelijkbaar met de niveaus in Europa en Azië-Pacific.
Batterijwissel en toekomstige formaten
Uit het Roland Berger-onderzoek bleek dat 69 procent van de elektrische-autogebruikers in het Midden-Oosten en Noord-Afrika bereid is om de batterij te verwisselen – een hoger percentage dan in Europa (48 procent) of Noord-Amerika (50 procent). De aantrekkingskracht is het grootst onder stadsbewoners zonder betrouwbare toegang tot thuislaadpunten, en onder wagenparkbeheerders die uptime belangrijker vinden dan laadduur.
Dit opent mogelijkheden voor nieuwe formats in de Golfregio, vooral omdat OEM's en overheden streven naar diversificatie van oplaadmethoden. Hoewel batterijwissel nog niet mainstream is, suggereert de interesse dat openheid voor gebruikers pilot-implementaties op korte termijn zou kunnen ondersteunen.
Prijspercepties en barrières
De perceptie van de kosten van openbare laadpalen is over het algemeen positief in de regio. Het percentage gebruikers dat aangaf dat openbare laadpalen "duurder waren dan verwacht" lag in het Midden-Oosten en Noord-Afrika op 26 procent, lager dan het wereldwijde gemiddelde van 33 procent en aanzienlijk lager dan de 41 procent in Europa.
Toch blijven er uitdagingen bestaan. Een gebrek aan infrastructuur buiten de grote steden, inconsistente voorzieningen bij laadpunten en incidentele compatibiliteitsproblemen met verschillende elektrische modellen werden in de Index als hardnekkige problemen genoemd.
De twee belangrijkste klachten van respondenten uit het Midden-Oosten en Noord-Afrika weerspiegelen wereldwijde trends: het opladen gaat in sommige gevallen nog steeds te langzaam (47 procent) en de beschikbaarheid van de infrastructuur zou beter kunnen (45 procent). De roep om snellere laders, duidelijkere beschikbaarheidsgegevens en strategischer geplaatste stations blijft groot.
De weg vooruit voor de elektrische automarkt in het Midden-Oosten en Noord-Afrika
Wat uit de laatste index blijkt, is dat de MENA-landen niet wachten tot de vraag toeneemt. Ze bouwen vooruitstrevend aan infrastructuur en positioneren zich als regionale koplopers op het gebied van elektrische auto-gereedheid.
Overheidscoördinatie, samenwerking met de private sector en integratie met slimmestadsplannen geven de regio een structureel voordeel. Hoewel de adoptie van elektrische voertuigen zich nog in een vroeg stadium bevindt, suggereert de combinatie van langeafstandsrijgedrag, sterke energiesystemen en hoge tevredenheid over de openbare infrastructuur dat de regio klaar is voor snelle groei.
"Ondanks hun lage verkooppenetratie van elektrische voertuigen behoren deze landen tot de meest dynamische als het gaat om uitbreiding van de infrastructuur en gebruikerstevredenheid", aldus Jack Zhuang, directeur van het kantoor van Roland Berger in Shanghai.
Nu de verschuiving van early adopters naar mainstreamgebruikers steeds sneller verloopt, kan het streven van de regio om eerst laadcapaciteit te bouwen wel eens haar grootste kracht blijken te zijn.
Voor een dieper inzicht in het mondiale plaatje, bekijk ons verhaal hier.
